Πίσω από την κρίση του Κορωνιού (5/1/2021)

     Η ολιστική θεώρηση δεν μπορεί να λύσει με αρμονικό τρόπο μηχανιστικά προβλήματα και αντίστροφα. Οι δύο αυτές διαφορετικές κοσμικές θεωρήσεις μπορούν να εφαρμόζονται μόνο μέσα από την διαλεκτική τους σχέση, ποτέ όμως μονοδιάστατα. Η καταστροφικότερη σύζευξη είναι αυτή της θεώρησης της μιας μορφής με λύσεις τις εφαρμογές της άλλης. Δυστυχώς το φαινόμενο αυτό της μη διαλεκτικής σχέσης σε επιλογές εφαρμογής είναι ήδη γεγονός σε πάρα πολλές εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας αλλά και στις επιμέρους επιστήμες. 

    Οι κίνδυνοι αυτοί απορρέουν από μηχανιστικές εφαρμογές (ομοιομορφικού τύπου) αντί της αφομοίωσης της ισομορφικής αρχής. Στην πρώτη γραμμή του κινδύνου βρίσκονται η υγεία, η παιδεία και η δημοκρατία, πεδία τα οποία σε πρώτη όψη είναι ασύνδετα αλλά στο βάθος απόλυτα αλληλοεξαρτημένα. 

    Ο άνθρωπος αν και ο ίδιος ανήκει στη φυσική τάξη, παράγει προϊόντα υλικά και ιδεατικά, ένα είδος δηλαδή τεχνητού περιβάλλοντος, όχι πάντα κοντά στην φυσική τάξη. Η βλάβη ενός μηχανήματος ή ενός κτηρίου δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνον με σωρευτική (μηχανιστική) ρύθμιση γιατί στην πράξη το μηχάνημα ή το κτήριο είναι ένα συνάθροισμα και όχι σύνολο, η ανάγκη όμως κατασκευής ενός συναθροίσματος θα πρέπει να σταθμιστεί με συνολικά κριτήρια. Αντίστροφα, τα προβλήματα που αφορούν στον ίδιον τον άνθρωπο και στην συμπεριφορά του σε επίπεδο υγείας, κοινωνίας, παιδείας (υλικό, ενεργειακό ή πληροφορικό πεδίο), μπορούν να λυθούν μόνο μέσω εφαρμογών που απορρέουν από ολιστική θεώρηση του κόσμου. Η ανθρώπινη κοινωνία δεν είναι μία μάζα αλλά σύνολο ανθρώπων διαφορετικών, ελεύθερων και ανεξάρτητων. 

    Η ανθρώπινη γνωστική δυνατότητα βρίσκεται σήμερα διαλυμένη σε ένα απέραντο πλήθος έργων και ποιημάτων. Όπως σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, έτσι και στην γνωστική, επικράτησε για λόγους πλουτισμού, συμφερόντων, αντιπαλότητας και ανταγωνισμού η διαλυτική τάση που απομονώνει τα φαινόμενα, καταργεί την ενότητα και την συνδιάλεξη των στοιχείων του κόσμου, καταργεί στην ουσία, προς χάριν της μέτρησης και του πλουτισμού, την ουσία και θεοποιεί το σημαίνον ενώ αγνοεί το σημαινόμενο. Απορυθμίζει και αποσυναρμολογεί το σύστημα και εγκαθιδρύει την χαοτική ασυναρτησία. 

    Δεν είναι δυνατόν να συστηματοποιηθεί η κοσμική θεώρηση με μόνη την εισαγωγή της ολιστικής άποψης ενώ διατηρούνται τα συναθροιστικά δεδομένα και οι παραδοχές της. Η συστηματική έρευνα δεν αρκεί να χρησιμοποιεί πλαίσια δράσης διάφορα των υφισταμένων συναθροιστικών αντιλήψεων για την πολυπλοκότητα και την δυναμική του κόσμου. Χρειάζεται κάτι ριζικότερο από διαχειριστικές και οργανωτικές ρυθμίσεις και χειρισμούς. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί μια εντελώς διάφορη διανοητική επιδεξιότητα. 

    Ο ανθρωπιστικός αλλά συγχρόνως πολύτροπος χαρακτήρας του πολιτισμού που παρήγαγε η ελληνική παιδεία, επειδή ισομορφικά αναπαράγει πολύ κοντά στην φυσική τάξη τις ποιότητες της βασικής κοσμικής αρχής, της αυτονομίας και της αλληλεξάρτησης, είναι ίσως η μόνη ακόμα ζωντανή κληρονομιά μέσω της οποίας η ανθρωπότητα μπορεί να αναδράσει και να ρυθμίσει το α-σθενές πλέον σύστημα άνθρωπος-κόσμος που ζούμε σήμερα. 

   Όσο η μηχανιστική και τεχνολογική θεώρηση επικρατεί τόσο οι ιατροί θα στέκουν ολοένα και πιο ανέτοιμοι να νοήσουν και να πράξουν θεραπευτικά. Κάθε νέα γενιά γιατρών στέκεται όλο και πιο μακρυά από την κοσμική λειτουργία της θεραπευτικής πράξης και πλησιέστερα στη μηχανιστική τεχνολογία και στην άγνοια. Το ίδιο συμβαίνει με τους πολιτικούς και τους δασκάλους. 

     Τα διαχειριστικά, οικονομικά, οργανωτικά ή ηθικά προβλήματα της ιατρικής αλλά και κάθε επιστήμης ή τέχνης θα γίνει δυνατόν να λυθούν μόνο αν αλλάξει η δομή της κοσμοθεώρησής τους και δομηθεί μαζί με τη σωρευτική και μια ολιστική κοσμική θεώρηση η οποία θα την συμπληρώνει αντιφασικά. Όσο ο σύνολος κόσμος θεωρείται συναθροιστικός τόσο θα απαιτούνται νέες ρυθμίσεις καταστροφικού και απάνθρωπου σωρευτικού τύπου.

 Απόσπασμα από τον πρόλογο του «Αντίλογου.....» Η φύση της ασθένειας και η θεραπεία της υγείας (1995)